
روز پنجشنبه هشتم خرداد ماه بود که آتش به جان خائیز افتاد.منطقه حفاظت شدهای با ماهیت تپه ماهوری، کوهستانی و صخرهای با برخورداری از ریزشهای جوی بین 250 تا 670 میلیمتر در سال و ارتفاع مطلوب از سطح دریا که علاوه بر چشماندازهای خارقالعاده طبیعی زمینه تولید مثل بسیاری از گونههای نادر حیات وحش را […]
روز پنجشنبه هشتم خرداد ماه بود که آتش به جان خائیز افتاد.منطقه حفاظت شدهای با ماهیت تپه ماهوری، کوهستانی و صخرهای با برخورداری از ریزشهای جوی بین 250 تا 670 میلیمتر در سال و ارتفاع مطلوب از سطح دریا که علاوه بر چشماندازهای خارقالعاده طبیعی زمینه تولید مثل بسیاری از گونههای نادر حیات وحش را فراهم کرده است.
به گزارش پایگاه خبری-امیددنا:با شروع فصل گرما،شعلههای آتش گاه و بیگاه در مراتع، جنگلها و مزارع سمفونی مرگ را مینوازد و این روزها زاگرس بیشتر از هر جایی اسیر دود و آتش شده است.در این میان عامل انسانی، عمدهترین دلیل خسارتهای جبرانناپذیری در عرصههای طبیعی است.نبود امکانات امدادرسانی هوایی و کمبود تجهیزات اطفای حریق از قیبل دمنده، آتش کوب و… در استان کهگیلویه و بویراحمد میزان خسارتهای آتش سوزی را بیشتر کرده است.
*خرداد رخت سیاه بر تن خائیز نشاند…
روز پنجشنبه هشتم خرداد ماه بود که آتش به جان خائیز افتاد. منطقه حفاظت شدهای با ماهیت تپه ماهوری، کوهستانی و صخرهای با برخورداری از ریزشهای جوی بین 250 تا 670 میلیمتر در سال و ارتفاع مطلوب از سطح دریا که علاوه بر چشماندازهایخارقالعاده طبیعی زمینه تولید مثل بسیاری از گونههای نادر حیات وحش را فراهم کرده است.
و حالا خائیز، این زیستگاه بومی قربانی آتشی است که میگوین؛معلول آتش اختلاف دو دامدار است و آتش غفلتشان وسعت بزرگی از منطقه حفاظت شده را فرا گرفت.اما در واقع خائیز را بیتوجهی کسانی به آتش کشاند که نبود تجهیزات و امکانات اطفای حریق را هیچ گاه جدی نگرفتند و عزمی برای کمکرسانی به چنین حوادث پیشبینی شدهای نداشتهاند.
*عزم جدی آتش وباد برای نابودی خائیز…
شعلههای آتش با وزش شدید باد به سرعت از بهبهان، به حوزه استحفاظی کهگیلویه رسید و در نبود تجهیزات بی رحمانه زبانه میکشید.با اعلام خبر آتشسوزی در خائیز مسؤولان کهگیلویه دست به کار شدند و برای کمک به مهار آتش فراخوان اعزام نیرو دادند.تا رسیدن به محل حادثه مسیر صعبالعبور و طولانی(چهار ساعت پیادهروی) در پیش بود نخستین گروه ساعت 1:30 بامداد روز جمعه به ارتفاعات رسید اما در نبود تجهیزات کافی نتوانستند بر آتش غلبه کنند،شدت باد حجم آتش را هر لحظه بیشتر میکرد و نیروهای اعزامی با دست خالی، سرشاخه درختان و تعدادی دمنده به جدال با غول آتش پرداختند.از صبح روز جمعه،شعلههای آتش هر لحظه بیشتر میشد و کنترل حادثه از دست خارج بود تا جایی که معاون فرماندار کهگیلویه درگفتگوبا پایگاه خبری امیددنا:- آتشسوزی را فوقالعاده بحرانی توصیف کرده و از مسؤولان کشوری و لشکری خواست برای نجات خائیز تدبیری بیندیشند.کمبود امکانات اولیه و تجهیزاتی از قبیل دمنده باعث شد، نیروهای حاضر در محل نتوانند آتش را مهار کنند.
غلامحسین حکمتیاناصل گفت: با رایزنی با استانهای همجوار تعداد 30 دستگاه دمنده برای مهار آتش سوزی به کوه خائیز فرستاده شد.
مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: با وجود تلاش نیروهای منابع طبیعی استان و شهرستان برای خاموش کردن آتش اما وزش باد شدید آتشسوزی را گسترش داده است.
بالگردها دیر آمدند….
نشست اضطراری ستاد مدیریت بحران به ریاست استاندار،در منطقه آب کاسه واقع در دامنه خائیز برگزار شد، از همان لحظات اولیه رایزنی و پیگیری اعزام بالگردهای آب پاش و تجهیزات بیشتر برای اطفای حریق در دستور کار قرار گرفت.وقوع حادثه مشابه در دیگر جنگلهای زاگرس اعزام بالگردهای آب پاش را به تأخیر انداخت وامکان کمکرسانی به خائیز از سوی استانهای هم جوار مقدور نبود و همین باعث پیشروی آتش به نقاط دیگر کوه خائیز شد.
برای امدادرسانی به خائیز، صحنههایی از دفاع مقدس شکل گرفت،نیروهای خودجوش برای انتقال به کوه به صف شدند و بالگردهای نفربر سورتیهای پرواز را از سر گرفتند.
سپاه،ارتش،هلالاحمر ،شرکت نفت در کنار نیروهای مردمی، بسیج، منابع طبیعی، محیطبانان، تشکلهای مردم نهاد، فعالان محیط زیست و تکاوران تیپ 48 فتح برای مهار آتشی که بر خرمن طبیعت خائیز افتاده بود وارد عمل شدند. با ورود بالگردهای مجهز به بسکت اطفای حریق سپاه آب مارون و کوثربود که بر دل سوخته خائیز فرود میآمد تا الیتامبخش زخمهای عمیق این منطقه شود.
مصدومیت فرماندار کهگیلویه
تلاشهای گسترده برای مهار آتشسوزی شبانهروز ادامه یافت بسیاری از ادارات پشت جبهه مبارزه با آتش کار پشتیبانی از نیروها را بر عهده داشتند و با تأمین مواد غذایی و آب آشامیدنی سهمی در کنترل حادثه داشتند. طی این مدت علیرضا اتابک فرماندار کهگیلویه، محل حادثه را ترک نکرد و ضمن پیگیری اعزام تجهیزات و امکانات مورد نیاز انتقال نیروها را شخصا مدیریت میکرد.
حجتالاسلام وحدانیفر امام جمعه، نیز با حضور مداوم در منطقه از نزدیک پیگیر امورات بود و طی تماس تلفنی با مسؤولان استانی و نماینده ولی فقیه خواستار تسریع در امدادرسانی به خائیز بود.با تلاشهای صورت گرفته آتش خائیز بارها مهار شد اما آتش زیر خاکستر اجازه نفس کشیدن به این منطقه را نمیداد و با گذشت ساعاتی دوباره شعلههای آتش به جان طبیعت رخنه میکرد.رسانهها نیز بر اساس رسالت خود صدای رسای خائیز شدند تا از ظرفیت خود برای کمک به نجات این منطقه استفاده کنند. تیترهای خائیز هر لحظه روی خروجی رسانهها بود و در بسیج امکانات و نیروها نقش مؤثری داشتند.با این حال برخی در فضای مجازی ناخواسته و یا با سوء استفاده از شرایط پیش آمده در خائیز سعی داشتند با تهیه خوراک خبری برای رسانههای غرب نظام اسلامی را ناکارآمد جلوه دهند.موضوعی که دادستان کهگیلویه، آن را کذب دانسته و در گفتوگو با رسانهها گفته بود «کلیپ هایی که در فضای مجازی مبنی بر آتش گرفتن پرندگان و جانوران و حیات وحش پخش شده، کذب محض بوده و اصلاً مربوط به کوه خائیز و این منطقه نمیباشد.»
*کاسبان بلوط….
این کاربران با انتشار تصاویر غیر واقعی از سوختن حیات وحش، خود را دلسوز محیط زیست معرفی کرده و با اعلام شماره کارت بساط کاسبی برای جمعآوری کمکهای مردمی به حیات وحش خائیز راه انداختهاند.این اقدام مورد انتقاد فعالان محیط زیست قرار گرفته و از مردم خواستند به چنین درخواستهایی پاسخ مثبت ندهند.
همچنین نماینده ولی فقیه در کهگیلویه و بویراحمد ،انتشار چنین تصاویری را توطئه برای زیر سوال بردن مدیریت بحران و نظام دانسته و تأکید کرد که نشر اکاذیب در فضای مجازی و صحنهسازی رسانههای غرب با انتشار برخی کلیپهای بیربط به حادثه خائیز جنگ روانی بود و با هدف زیر سوال بردن مدیریت بحران صورت گرفت.
حجتالاسلام و المسلمین سید نصیر حسینی، در بازدید از خائیز با ابراز نگرانی از حادثه آتشسوزی در خائیز اظهار داشت: کار دشواری بود اما به لطف خداوند و تلاش همه جانبه مسؤلان و اقشار مردمی مهار شد.
نماینده ولی فقیه در کهگیلویه و بویراحمد، با اشاره به مشترک بودن منطقه محل وقوع حادثه گفت: سهلانگاریهایی در استان همسایه وجود داشت و گسترش آتشسوزی و سرایت به حوزه کهگیلویه را در پی داشت.وی اضافه کرد: طبق برخی شنیدهها کسانی متوجه آتشسوزی شده بودند اما با بیخیالی از آن گذشتد از دستگاه قضایی میخواهیم با چنین افرادی که در این امر سهلانگاری داشتند برخورد شود.وی خواستار به کارگیری نیروهای پارهوقت، برای پایش منطقه در فصل آتشسوزی و نیز تأمین تجهیزات اطفای حریق در استان شد.حجتالاسلام علی وحدانیفر، نیز در بازدید از کوه خائیز اظهار داشت: همدلی، همکاری،کار جهادی ارزشمندی که در مهار آتشسوزی صورت گرفت ستودنی است.
امام جمعه شهرستان کهگیلویه(دهدشت) گفت: داشتن چنین روحیهای بین مسئولان و مردم خوشحالکننده است.
نیاز استان به بالگرد اطفای حریق…
وی با اشاره به حضور خودجوش مردم، برای کمک به مهار آتشسوزی تصریح کرد: با وجود همه مشکلات موجود صحنههایی از اصرار مردم برای اعزام به محل حادثه خلق شده بود که نشان دهنده درک موضوع،اهمیت طبیعت و محیط زیست است.
وحدانیفر افزود: اگر بالگرد آب پاش و یا تجهیزات کافی در استان وجود داشت، حادثه به این مرحله نمیرسید.
همچنین فرمانده تیپ 48 فتح، در بازدید میدانی از خائیز در خصوص خسارات وارد شده به درختان و حیات وحش منطقه حفاظت شده خائیز گفت: به طور کلی درختان بومی زیر 30 سانتی متر آسیب جدی دیدهاند و طبق بازدیدهای میدانی موجودات و حیات وحش سوخته شده دراین منطقه مشاهده نشد.
*حیات وحش از آتش در امان ماند…..
سردار حکمتیان، با اشاره اینکه در فضای مجازی روی سوختن جانوران مانور داده شده بود، با بیان اینکه تجزیه و تحلیل میدانی چنین موضوعی را تأئید نمیکند، تصریح کرد: بیشترین آسیب در حوزه علوفه بود آسیب جدی به درختان نداشتیم وحودش و موجودات زندهای از بین نرفت.
جواد هادیاصل مستندساز و فعال محیط زیست که همچنان بر فراز خائیز مستقر است و کار پایش منطقه برای جلوگیری از شعلهور شدن دوباره آتش را با همراهی دوستان انجام میدهد، گفت: فعلا شرایط خوب است و آتش مهار است.وی درباره فرهنگسازی برای حفاظت از محیط زیست میگوید: متاسفانه برای این مسئله مهم هزینهای نمیشود.
هادیاصل ادامه داد: در حالی که برای مستندسازی عملکرد مدیران کل میلیونها هزینه میشود اما آموزش و فرهنگسازی حفاظت از محیط زیست مغفول مانده است.
بنیاد الگن«مردمیترین منطقه حفاظت شده در ایران» با رویکرد «احیای جنگلهای زاگرس از ایده تا عمل»که طی یک سال اخیر اقدامات آنها رسانهها را به تسخیر خود درآورده بود،در حادثه خائیز مورد انتقاد تشکلهای زیست محیطی و برخی کاربرانشبکههای اجتماعی قرار گرفت.در حالی که انتظار میرفت،این بنیاد برای مهار آتشسوزی از ظرفیتهای خود استفاده کند و دلسوزتر از هر کسی وارد میدان شود اما گویا تنها الگن برایشان اهمیت دارد به انتشار چند پست ایسنتاگرامی و حضور در یک برنامه تلویزیونی با ژست داغدار بودن خائیز بسنده کردند.
سعید انصاریان در یک برنامه برنامه تلویزیونی، با بیان اینکه بلوطهای خائیز با بیمبالاتی خاکستر شدند، افزود: بارندگیهای مرغوب در بهار و سرسبزی مراتع باعث شد با کوچکترین محرک حرارتی بوتههای خشک شده شعلهور شوند.مؤسس بنیاد الگن تصریح کرد: بر اثر این آتشسوزی زیستگاه شگفتانگیز حیات وحش در معرض خطر نابودی قرار گرفت.وی ادامه داد: همه ما موظفیم در قبال رفتارمان با محیط زیست مسؤولانه رفتار کنیم مردم مراقب باشند،سهلانگارانه آتش را به حال خود رها نکنند زبالههای شیشهای که در اثر حرارت شدید و نور خورشید آتش میگیرند را در طبیعت رها نکنند.وی همچنین از قول مردم الگن، برای احیای بلوطهای زاگرس خبر داد و افزود: زخم عمیق خائیز را فصل پاییز در الگن التیام خواهیم بخشید.
*تناقضهای گفتاری مسئولان در حادثه خائیز….
سید اسدالله هاشمی روز پنج شنبه پانزدهم خرداد ماه ،در گفتوگو با خبرگزاریها از شناسایی عاملان آتشسوزی جنگلها و مراتع منطقه حفاظت شده خائیز خبر داد و اظهار داشت: دو دامدار ساکن در حاشیه کوه خائیز به دلیل اختلاف ملکی اقدام به آتش زدن اراضی مورد اختلاف میکنند که به دلیل بی احتیاطی، شدت وزش باد، آتش به مراتع و جنگلهای خائیز سرایت کرده وجنگل هادرآتش سوختند.
مدیرکل حفاطت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد، با اشاره به اینکه این دو دامدار متخلف شناسایی و بعد از تشکیل پرونده به دستگاه قضایی معرفی شدند، عنوان کرد: هم اکنون دو دامدار متخلف به قید ضمانت از زندان آزد شدهاند و بدون شک پروندهآنان با دقت توسط دستگاه قضایی بررسی میشود.
دادستان مرکز کهگیلویه و بویراحمد، اما با بیان اینکه تاکنون فرد یا افرادی به عنوان عامل یا عاملان آتش سوزی در منطقه حفاظت شده خائیز کهگیلویه دستگیر نشدهاند، گفت: تلاش دستگاههای امنیتی و انتظامی برای شناسایی و دستگیری عاملان آتش سوزی کوه خائیز کهگیلویه ادامه دارد.
ملک حسینی با اشاره به انتشار خبری مبنی بر دستگیری عاملان آتش سوزی ،به نقل از مدیر کل محیط زیست استان کهکیلویه و بویر احمد افزود: این خبر مربوط به اتهام ٢ دامدار بهبهانی به یکدیگر بوده که هیچگونه دلیل محکمه پسندی برای این موضوع نیز از سوی آنها ارائه نشده است.
روابط عمومی سازمان محیط استان هم ضمن تکذیب این خبر گفت: انتشار خبری با این مضمون در برخی خبرگزاریها ناشی از برداشت شخصی یکی از خبرنگاران رسانههای محلی بوده است.
آتش سوزی جنگلها و مراتع خائیز بعد از شش روز متوالی سیزدهم خرداد با تلاش نیروهای مردمی، تشکلهای مردم نهاد، سپاه پاسداران و بسیج، هوانیروز ارتش، شرکت بهره برداری نفت و گاز، دستگاههای عضو ستاد بحران، جنگلبانان و محیط بانان مهار شد اما نیروهای بسیجی و فعالان محیط زیست با همراهی فرماندار همچنان برای کنترل و پایش تا پانزدهم خرداد بر فراز کوه مستقر شدند.
*آتشبس در خائیز پس از ۶روز…
آتش سوزی منطقه حفاظت شده خائیز پس از ۶ روز متوالی به طور کامل روز سیزدهم خرداد مهار شد.
فرماندار کهگیلویه گفت: با تلاش نیروهای امدادی مردمی، سپاه، هوانیوزارتش، بسیج، محیط زیست، منابع طبیعی و دیگر دستگاهها و ادارات آتش سوزی منطقه حفاظت شده خاییز کهگیلویه که از عصر پنجشنبه ۸ خرداد آغاز شده بود به طور کامل مهار شده است.
علیرضا اتابک افزود: در این آتش سوزی بخشهای زیادی از مراتع، جنگلها و گونههایی از پرندگان، خزندگان، جوندگان و دیگر جانداران در آتش سوختند اما به هیچ یک از هزار و پانصد کل و بز و درندگان این منطقه آسیبی نرسید.
وی گفت: پس از مهار کامل آتش کار پایش و لکه گیری منطقه با حضور نیروهای مردمی، بسیج، محیط زیست، فرمانداری و تیپ ۴۸ فتح استان آغاز شد و به سرعت این مرحله از کار هم در حال پیشروی است.
اتابک با اشاره به مشکلات برای مهار این آتش سوزی ادامه داد: سخت گذر بودن منطقه، گرمای هوا، کمبود نیروهای فنی و متخصص و همچنین کمبود تجهیزات اطفاء حریق از مهمترین مشکلات مهار آتش سوزی در منطقه حفاظت شده خائیز بود که انتظار میرود مسولان استانی دستگاههای متولی برای حل این مشکل چاره اندیشی کنند.
آتشسوزی شش روزه در خاییز که به 40 هکتار از عرصههای طبیعی خسارت وارد آورد،صحنههای ناخوشایندی از سوختن این متطقه و لکههای سیاهی که بر جان محیط زیست افتاد بر جای گذاشته است.
پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده خائیز بلوط(گوه غالب)، بنه، کلخنگ، بادام وحشی، ارزن،گون، گیاهان دارویی و گونه هایی از خانواده گندمیان است
گونههای جانوری کل، بز، کفتار، گرگ شغال، روباه،کاراکال، پلنگ،تشی و پرندگانی از جمله کبک، تیهو، بحری و دلیجه در منطقه حفاظت شده خاییز زندگی میکنند.
منطقه خائیز با مساحتی افزون بر 33 هزار هکتار سال 1377 به عنوان منطقه حفاظت شده به ثبت رسید.
- نویسنده : میری
- منبع خبر : خبرگزاری فارس