قاسم ۱۱ سال سن دارد و سرپرستی مادرش را بر عهده دارد و برای امرار معاش خانواده مجبور است در یک نانوایی در شهر یاسوح کار کند، ۲ سال است ترک تحصیل کرده و البته می گوید بارها از بخش سوادآموزی آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد به محل کارش آمده اند تا شاید بتوانند او را به سر کلاس درس بازگردانند.
وقتی با قاسم چشم در چشم گفت و گو می کنی ،بدون هرگونه حاشیه و لکنت زبان از وضعیت نامناسب اقتصادی جامعه می گوید و دلیل ترک تحصیل خود را تامین معاش خود و مادرش ذکر می کند.
آموزش و پرورش استان آمار دقیق نمی دهد اما می گوید دانش آموزان زیادی در استان وجود دارند که توان خرید کیف، کفش و لوازم و التحریر برای آغاز سال تحصیلی را ندارند. ۲۱ هزار دانش آموز در کهگیلویه و بویراحمد زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) هستند.طبق آخرین آمارها حدود چهار هزار دانش آموز استان پول تهیه کتاب ندارند و همین عوامل سبب ترک تحصیل می شود.آمار زیر پوشش بهزیستی هم جداست.
داستان ترک تحصیل قاسم و دختر و پسر های کم سن و سال در استان کهگیلویه و بویراحمد تکراری شده است ، «ترک تحصیل دانش آموزان» یکی از معضلاتی است که می توان آن را به دلایل مختلف، آفتی برای ساختار آموزشی ذکر کرد.
استان کهگیلویه و بویراحمددر بیشتر شاخص های توسعه همواره واژه محرومیت را همراه خود دارد و یکی از این شاخص ها آموزش پایه است که فقر ناشی از توزیع نامناسب منابع و امکانات این وضعیت را بوجود آورده است.
مطابق اساسنامه وزارت و آموزش و پرورش، هیچ دانش آموزی نباید از تحصیل باز بماند حتی اگر در مناطق سخت گذر و دورافتاده باشد و متولیان امر موظف به تهیه امکانات تحصیلی برای این دانش آموزان بازمانده از تحصیل هستند.
طبق تعرف آموزش و پرورش ،بازمانده از تحصیل به کسانی گفته می شود که یا به مدرسه نرفته اند و یا پس از طی یک دوره کوتاهی تحصیل را ترک کرده اند.
معاون سواد آموزی مدیرکل آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد، ۲ نوع بازمانده از تحصیل شامل ابتدایی و متوسطه یعنی بین ۶ تا ۱۷ سال را معرفی می کند .
عوامل موثر بر ترک تحصیل دانش آموزان
فشار والدین برای انتخاب رشته: معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: ترک تحصیل در مقاطع اول و دوم استان بسیار بالاست ، عوامل زیادی در ترک تحصیل دانش آموزان دخیل است.یکی از این ها می تواند فشار و اجبار والدین برای انتخاب رشته دانش آموزان باشد علی رغم اینکه دانش آموز در آن استعداد و یا علاقه ای داشته باشد بنابراین دانش آموز بیشتر مواقع دجار دلزدگی شده و در متوسطه دوم درس را رها می کند.
ازدواج زودهنگام: محمد جمالی آرند افزود: ازدواج زودهنگام دختران یکی دیگر از عوامل ترک تحصیل دانش آموزان استان است که دختران بیشتر مواقع در متوسطه اول درس را رها می کنند.
تعصبات منطقه ای: وی ادامه داد: یکی دیگر از عوامل ترک تحصیل در استان را می توان به تعصبات منطقه ای و عشایری نسبت داد زیرا بسیاری از خانواده ها پس از اتمام تحصیل دوره ابتدایی فررندشان، اجازه ورود به مقطع متوسطه را به وی نمی دهند.
وجود مدارس مختلط: معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: بحث مدارس مختلط نیز یکی از عوامل دیگری است که خانواده ها اجازه تحصیل دختران را در مقطع متوسطه نمی دهند.اکنون ۵۰۰ کلاس درس مختلط در استان وجود دارد.
آموزش و پرورش از سال ها پیش تاسیسی خوابگاه های شبانه روزی را در مناطق مختلف استان در دستور کار قرار داد تا بتواند دانش آموزان بازمانده از تحصیل را به چرخه علم آموزی برگرداند اکنون به گفته جمالی آرند ،خوابگاه شبانه روزی در اختیار حدود هزار نفر از این دانش آموزان قرار گرفته است اما این مراکز جوابگوی نیاز نیست .
کمبود خوابگاه: معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: کمبود خوابگاه های دانش آموزی در استان دردی مضاعف برای ترک تحصیل دانش آموزان است.
جمالی آرند افزود: ۵۸ خوابگاه دانش آموزی در استان وجود دارد که جوابگوی نیاز استان نیست.در بخش دیشموک خوابگاه وجود ندارد البته ساخت خوابگاهی آغاز شده است اما این خوابگاه معلوم نیست ساخت آن کی پایان یابد.
فقر: وی تصریح کرد: دانش آموزان زیادی در استان وجود دارند که توان خرید کیف، کفش و لوازم و التحریر را ندارند. ۲۱ هزار دانش آموز در کهگیلویه و بویراحمد تحتپوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) هستند.طبق آخرین آمارها حدود چهار هزار دانش آموز استان پول تهیه کتاب ندارند و همین عوامل سبب ترک تحصیل می شود.
آسیب های اجتماعی: معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: نمی توان کتمان کرد که آسیب های اجتماعی در جامعه سبب می شود دانش آموزان در مقطع متوسطه اول و دوم تحصیل را رها کنند.
البته تعداد دیگری هم تحت پوشش بهزیستی استان اند. در مجموع می توان گفت که ۱۲ درصد دانش آموزان استان زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی ره و بهزیستی اند.
وی ادامه داد: می طلبد خیران نگاه ویژه ای به این دانش آموزان در تهیه لباس، کیف، کفش و لوازم التحریر داشته باشند و به کمک آن ها بشتابند.
عمده آمار بازماندگان از تحصیل را در استان چه کسانی تشکیل می دهند؟
معلول های جسمی و حرکتی: معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: مهمترین علت بازمانده از تحصیل بودن در استان این است که تعداد زیادی از این افراد بازمانده از تحصیل اصلا قادر به تحصیل نیستند.این افراد معلول جسمی و حرکتی و یا دیرآموز اند. این افراد قابلیت آموزش رسمی ندارند و اکثریت بازماندگان از تحصیل استان این شرایط را دارند.
مهاجرت: باقری نژاد تصریح کرد: در استان ما عده ای از بازماندگان از تحصیل استان غیر قابل شناسایی اند و در لیست این استان ثبت شده اند اما در استان غیرقابل شناسایی اند زیرا مهاجرت کرده اند.
فوتی ها: وی ادامه داد: تعدادی از آمار بازماندگان از تحصیل استان هم فوتی اند که هنوز نامشان ثبت نهایی نشده است و از لیست خارج نشده اند.
قدم های عملی برای جذب بازماندگان از تحصیل
اولویت جذب مدارس شبانه روزی با بازماندگان از تحصیل: برای جذب این افراد بازمانده از تحصیل در مدارس شبانه روزی اولویت جذب و پذیرش به بازماندگان از تحصیل داده شده است.
مدارس زیر نرم دانش آموزی برپا می شوند: با پیگیری های انجام شده به منظور ممانعت از ترک تحصیل دانش آموزان در مناطق روستایی و عشایری استان، قرار شده مدارس زیر نرم جمعیت دانش آموزی( با تعداد محدود) برپا شوند و جلو تعطیلی آن ها گرفته شود.
ایجاد مدارس شبانه روزی: امسال پنج آموزشگاه شبانه روزی برای جلوگیری از ترک تحصیل ایجاد شده است.
هر ساله بخش زیادی از دانش آموزان بخش سرفاریاب ترک تحصیل می کردند اما امسال مدرسه شبانه روزی برای آن ها تاسیس شده است تا از ترک تحصیل شان جلوگیری شود. سیاست دولت بر این است که از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری کند.
حوزه های مختلف در فرایند جذب و شناسایی بازماندگان از تحصیل کمک می کنند.
سومین طرح، پروژه توسعه سواد زنان روستایی و عشایری است چون روستاها و مناطق عشایری استان بیشترین نرخ کم سوادی و بی سوادی را دارند.
در این طرح زنان روستایی و عشایر در کنار شغل سواد یاد می گیرند و به گونه ای سواد مهارتی به آن ها آموخته می شود.
طرح چهارم استفاده از نهضت دانشجو معلمان است که در این طرح دانشجویان برای آمادگی در تدریس، حداقل یک نفر بی سواد را انتخاب و به او آموزش می دهند.
البته طرح های دیگری همچون شتاب بخشی به فعالیت های سواد آموزی در شهرستان کهگیلویه(مناطق چاروسا و دیشموک) هم اجرا شده است.
بانوان کهگیلویه و بویراحمدی که تا پیش از این در انجام ابتدایی ترین امور زندگی خود مانند حساب کردن هزینه یک خرید ساده بازمانده بودند از نعمت سواد برخوردار شوند.
استان کهگیلویه و بویراحمد با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت،هشت شهرستان و۱۷ بخش و یکهزار و ۶۷۰ روستای دارای سکنه و حدود ۱۷۲ هزار دانش آموز و بزرگسال و در بیش از ۳۰۱۸باب آموزشگاه زیر نظر ۱۴ هزار نفر معلم تحصیل می کنند که از این تعداد دانش آموز، ۱۲هزار در پیش دبستانی و مهدکودک استان حضور دارند.
از کل دانش آموزان استان کهگیلویه و بویراحمد، ۴۹ درصد از آنها را دختران و ۵۱ درصد را آقایان تشکیل می دهند.
منبع ایرنا
- نویسنده : سیدعادل رهبریان
- منبع خبر : امید دنا